ΣΤΑΔΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ
Η διαδικασία κατασκευής ενός ναού μας είναι γνωστή κυρίως από την Αθήνα, στην οποία το δημοκρατικό πολίτευμα είχε αποκρυσταλλωμένους θεσμούς για όλα τα δημόσια ζητήματα. Σε γενικές γραμμές η διαδικασία αυτή ακολουθούσε τα εξής στάδια:
- Πρόταση ενός πολίτη, συχνά εξέχοντος στην Εκκλησία του Δήμου ή άλλου θεσμικού σώματος για την ανάγκη του συγκεκριμένου έργου.
- Συζήτηση κι έγκριση πρότασης, με ή χωρίς διαφοροποιήσεις.
- Εκλογή και συγκρότηση σώματος επιστατών του έργου, (ναοποιών) και επιλογή αρχιτέκτονα που θα συνέτασσε το κείμενο των συγγραφών (τεχνική περιγραφή, βάσει της οποίας θα εκτελούνταν το έργο).
- Υποβολή και έγκριση συγγραφών από Εκκλησία του Δήμου.
- Συγκρότηση εργοταξίου με πρόσληψη τεχνιτών κι εργατών ή τη μίσθωση εργολάβου/ων που θα αναλάμβανε το έργο ή τα επιμέρους τμήματά του (υποέργα).
- Επίβλεψη έργου από αρχιτέκτονα και επιστάτες, έλεγχος και έγκριση πληρωμής εργολάβου ή τεχνιτών και εργατών.
ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ
Ο ι οικοδομικές επιγραφές περιλάμβαναν χαραγμένο όλο το περιεχόμενο του ψηφίσματος που είχε εγκριθεί από την εκκλησία του δήμου για ένα συγκεκριμένο έργο και είχε αποκτήσει ισχύ νόμου. Εκτός από το είδος και την έκταση του έργου συμπεριλάμβαναν κανονισμούς για τη διαδικασία εκτέλεσής του κι έτσι μας βοηθούν στην κατανόηση του τρόπου εργασίας αλλά και του ύψους των δαπανών για διάφορα επί μέρους έργα.
Σ' αυτές έχουμε κείμενα στα οποία με λεπτομέρειες καθορίζονταν οι υποχρεώσεις των εργολάβων και των τεχνιτών και περιλάμβαναν λογαριασμούς, περιγραφές, προδιαγραφές για εργασίες αρχικές ή προκύπτουσες, εκθέσεις κ.τ.λ.
Τ α κείμενα αυτά χαράσσονταν πάνω σε μαρμάρινες στήλες σε δύο αντίγραφα και τοποθετούνταν σε δημόσιους χώρους. Έτσι κάθε πολίτης μπορούσε να ενημερωθεί για το έργο, δεδομένου ότι υπήρχε εξαιρετική ευαισθησία και διαφάνεια ως προς τα θέματα του δημοσίου και των σχετικών δαπανών.